UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY

BÓL KLATKI PIERSIOWEJ

CO ROBIĆ W PRZYPADKU BÓLU W KLATCE PIERSIOWEJ?

AUTOR: Giuseppe Di Pasquale — były prezes Włoskiego Zrzeszenia Kardiologów

Ból klatki piersiowej, w okolicach serca, bardziej lub mniej silny, jest jednym z tych niepokojących symptomów, które skłaniają nas do natychmiastowej konsultacji z lekarzem. W dodatku często jest to symptom trudny do zinterpretowania dla samych lekarzy: wiele chorób — niektóre poważne, inne zaś mało niepokojące — objawia się właśnie w ten sposób. Dzieje się tak, ponieważ praktycznie każdy narząd obecny w klatce piersiowej (i nie tylko) może być odpowiedzialny za powstanie bólu, choć oczywiście wszyscy obawiają się przede wszystkim kłopotów z sercem.

Jak zatem rozpoznać, czy ból w klatce piersiowej jest rzeczywiście zawałem, którego tak się wszyscy obawiamy?

Nie zawsze jest to proste, zwłaszcza w przypadku kobiet, osób w podeszłym wieku i cukrzyków, u których objawy chorób wieńcowych i zawału mogą być nietypowe bądź niejednoznaczne —

tłumaczy Giuseppe Di Pasquale, były prezes Włoskiego Zrzeszenia Kardiologów. Poza tym w większości przypadków ból w klatce piersiowej nie ma nic wspólnego z sercem: często chodzi o bóle międzyżebrowe lub chorobę refluksową przełyku. Jest to więc sytuacja skomplikowana dla samych lekarzy. Nieprzypadkowo Krajowe Stowarzyszenie Lekarzy Kardiologów oraz Włoskie Stowarzyszenie Medycyny Ratunkowej opublikowały z myślą o lekarzach pracujących na pogotowiu listę wskazówek mających pomóc im w natychmiastowym rozpoznaniu zawału.

Jakie są czynniki, które najczęściej wskazują na prawdziwy problem kardiologiczny?

Wiek (powyżej 55 lat u mężczyzn i powyżej 65 lat u kobiet), obecność choroby kardiologicznej, a także umiejscowienie, cechy charakterystyczne i sposób rozprzestrzeniania się bólu. Niebezpieczny jest ból, który zwiększa się podczas wysiłku, który nie powstaje po prostu w wyniku ucisku na klatkę piersiową i który sprawia wrażenie, jakby pochodził prosto z serca.

Jaki ból jest typowy w przypadku zawału?

Na ogół zaczyna się za mostkiem, po lewej stronie klatki piersiowej lub w okolicy wpustu żołądka, przypomina uścisk i ma tendencję do promieniowania w kierunku ramion, pleców, szyi i szczęki. Jeżeli dodatkowo występują nudności, pocenie się, trudności z oddychaniem, to jest bardzo prawdopodobne, że mamy do czynienia właśnie z zawałem.

Jakie jest kluczowe pytanie, które powinniśmy zadać w takim przypadku?

Jeżeli na pytanie: „Gdzie pan/pani odczuwa ból?”, pacjent odpowiada, wskazując precyzyjnie palcem na określony punkt, zazwyczaj nie ma powodów do wszczynania alarmu; jeżeli natomiast dotyka klatki piersiowej otwartą dłonią, możliwe jest, że chodzi o ból wieńcowy.

Ile czasu należy odczekać, zanim zaczniemy się naprawdę martwić?

Jeżeli ból klatki piersiowej trwa dłużej niż dziesięć minut, ma cechy typowe dla bólu sercowego i łączy się ze złym samopoczuciem ogólnym, należy dzwonić po pogotowie. Lepiej podnieść fałszywy alarm niż pozostać bezczynnym w przypadku zawału. W przypadku częściowej niedrożności naczyń wieńcowych ból mija po paru minutach; jeżeli mamy do czynienia z zawałem, a więc z całkowitą niedrożnością naczynia wieńcowego, ból nie ustaje, a wręcz narasta.

Czym jest zawał

Jedna z tętnic wieńcowych, w których płynie krew do komórek mięśnia sercowego staje się niedrożna

1.       W jednej z tętnic wieńcowych tworzy się „korek”, który blokuje przepływ krwi

2.       Jeżeli niedrożność trwa dość długo, część serca poniżej tętnicy pozostaje bez tlenu, co może wywołać martwicę, czyli obumarcie komórek

CO ROBIĆ

·         Sprawdzić czy ból w klatce piersiowej trwa dłużej niż 10 minut.

·         Jeżeli ból trwa dalej i ma cechy typowe dla bólu serca zadzwonić po pogotowie.

·         W szpitalu przeprowadza się diagnozę za pomocą elektroradiogramu oraz mierzy się poziom enzymów uwalnianych przez komórki  serca do krwi.

MOŻLIWE PRZYCZYNY BÓLU W KLATCE PIERSIOWEJ:

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE BÓLU SERCA

GDZIE SIĘ ZACZYNA I W JAKIM KIERUNKU PROMIENIUJE

• Zazwyczaj (choć nie zawsze) zaczyna się za mostkiem, po lewej stronie klatki piersiowej lub ci okolicy wpustu żołądka
• Ma tendencję do promieniowania w kierunku rąk (zwłaszcza lewej), ramion, pleców, szyi i szczęki

JAK JEST OPISYWANY

Często jako ból podobny do tego odczuwanego przy uderzeniu pięścią, przy mocnym uścisku, jako uczucie ciężkości, jakby się było przygniecionym kamieniem.

PALEC CZY OTWARTA DŁOŃ:

Jeżeli na pytanie: ,,Gdzie pan/pani odczuwa ból?”, pacjent odpowiada, wskazując precyzyjnie palcem na określony punkt, zazwyczaj nie ma powodów do obaw, jeżeli natomiast dotyka klatki piersiowej otwartą dłonią, możliwe, że chodzi o problemy z sercem

CO POWODUJE NASILENIE BÓLU:

·         Nasila się przy wysiłku

·         Nie nasila się przy uścisku na klatkę piersiową

·         Nie nasila się przy oddychaniu

JAKIE INNE OBJAWY MOGĄ MU TOWARZYSZYĆ:

·         Nudności

·         Pocenie się

·         Trudności z oddychaniem

JAK DŁUGO TRWA:

W przypadku anginy piersiowej (bólu wieńcowego — chwilowej niedrożności naczyń wieńcowych), ból mija po paru minutach, jeżeli natomiast mamy do czynienia z zawałem, ból nie ustaje, a wręcz narasta.

CZYNNIKI RYZYKA:

·         Wiek powyżej 55 lat u mężczyzn i powyżej 65 lat u kobiet

·         Obecność choroby kardiologicznej

·         Przypadki występujące w rodzinie

LICZBY:

ok. 1 000 000 - Liczba zawałów w Polsce każdego roku

15% - Odsetek pacjentów, którzy po zawale serca umierają w ciągu roku, ponieważ nie kontynuują leczenia

5% - Liczba pacjentów, którzy przechodzą zawał serca przed ukończeniem 40. roku życia

63 lata - Średni wiek mężczyzn, którzy trafiają do szpitala z zawałem serca

74 lata - Średni wiek kobiet hospitalizowanych z powodu zawału serca

Artykuł pochodzi z miesięcznika: